Qatt staqsejt lilek innifsek liema linji tal-ajru minn barra l-Unjoni Ewropea (UE) jistgħu jtiru lejn l-ajruporti tal-UE? U liema standards għandhom jissodisfaw biex ikunu jistgħu joperaw fl-Ewropa? Din hija attività oħra għall-EASA – li tiżgura li l-linji tal-ajru li jtiru hawnhekk ikunu qegħdin joffru servizz sikur għaċ-ċittadini Ewropej.
Il-Linji tal-Ajru tal-UE jridu jikkonformaw mal-ogħla standards ta’ sikurezza li huma stabbiliti mir-regolamenti tal-UE dwar is-sikurezza. Linji tal-ajru minn barra l-UE, li huma awtorizzati joperaw titjiriet lejn, fi ħdan jew barra mill-Ewropa, ma jistgħux ikunu meħtieġa jikkonformaw mal-istandards tal-UE, iżda jridu juru konformità mal-istandards internazzjonali applikabbli li huma stabbiliti mill-Organizzazzjoni tal-Avjazzjoni Ċivili Internazzjonali (ICAO). L-EASA twettaq spezzjonijiet fl-Istati Membri kollha tal-Unjoni Ewropea u tiċċekkja wkoll is-sikurezza tat-trasportaturi tal-ajru mhux Ewropej li jixtiequ joperaw fl-Ewropa biex tiżgura li huma sikuri biex inti ttir magħhom.
Dawn il-linji tal-ajru “barranin” huma msemmija mill-EASA bħala “Operaturi ta’ Pajjiżi Terzi” u jeħtieġ li jkollhom Awtorizzazzjoni ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz maħruġa mill-Aġenzija sabiex itiru kummerċjalment lejn, fi ħdan jew barra minn kwalunkwe Stat Membru tal-EASA (is-27 pajjiż tal-Unjoni Ewropea u l-4 stati tal-EFTA: l-Islanda, il-Liechtenstein, in-Norveġja u l-Iżvizzera). L-Operaturi ta’ Pajjiżi Terzi ma jeħtiġux awtorizzazzjoni bħal din jekk itiru biss fuq dawn iż-żoni mingħajr l-intenzjoni li jagħmlu inżul l-art.
Din l-awtorizzazzjoni maħruġa b’mod ċentrali tagħmilha aktar faċli għal dawn l-operaturi peress li ma għandhomx għalfejn japplikaw għal awtorizzazzjoni f’kull Stat Membru individwali tal-EASA. Fl-istess ħin, din tiżgura standards komuni ta’ sikurezza fost l-Istati Membri kollha tal-EASA.
Hemm xi territorji tal-UE fejn operatur ta’ pajjiż terz jista’ jtir mingħajr ma jkollu awtorizzazzjoni ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz. F’dan il-każ, l-awtorizzazzjoni tibqa’ r-responsabbiltà kemm tal-awtorità lokali kif ukoll tal-Awtorità Nazzjonali tal-Avjazzjoni ta’ Stat Membru tal-UE. Dan huwa l-każ għal territorji fejn ir-Regolamenti tal-UE ma japplikawx f’konformità mat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea.
Territorji tal-UE fejn hi meħtieġa Awtorizzazzjoni ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz tal-EASA: Il-Gżejjer Åland, l-Azores, Madeira, il-Gżejjer Kanarji, il-Guadeloupe, il-Guyana Franċiża, Martinique, Réunion, Saint Martin, Mayotte.
Territorji tal-UE fejn mhijiex meħtieġa Awtorizzazzjoni ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz tal-EASA: Greenland u l-Gżejjer Faroe, il-Polineżja Franċiża, it-Territorji Franċiżi tan-Nofsinhar u tal-Antartika, New Caledonia u d-Dipendenzi, il-Gżejjer Wallis u Futuna, Saint Pierre u Miquelon, Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Saint-Barthélemy, Saint Eustatius, Sint Maarten (parti mill-gżira li tifforma parti mir-Renju tan-Netherlands).
Xi titjiriet huma eżentati minn Awtorizzazzjoni ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz
It-tipi ta’ titjiriet lejn u barra mill-Istati Membri tal-EASA li ġejjin jistgħu jitwettqu, wara notifika lill-EASA, mingħajr ma jkollhom Awtorizzazzjoni ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz :
- titjiriet li jitwettqu fl-interess pubbliku, biex tiġi indirizzata ħtieġa urġenti, bħal missjonijiet umanitarji u operazzjonijiet ta’ għajnuna f’każ ta’ diżastru; u
- titjiriet tal-ambulanza tal-ajru li jitwettqu biex jittrasportaw pazjenti morda jew midruba bejn il-faċilitajiet tal-kura tas-saħħa jew biex jagħtu kura medika lil pazjent.
L-EASA kif tiżgura li dawn l-Operaturi ta’ Pajjiżi Terzi jkunu sikuri?
L-EASA tuża approċċ ibbażat fuq ir-riskju għall-valutazzjonijiet tal-Operaturi ta’ Pajjiżi Terzi li huwa bbażat fuq l-analiżi kontinwa ta’ data kredibbli dwar is-sikurezza. Il-livell ta’ valutazzjoni mwettaq jiddependi fuq diversi fatturi.
Meta l-EASA jkollha livell għoli ta’ fiduċja fil-prestazzjoni tas-sikurezza ta’ operatur barrani, u dan ikun appoġġat minn volum sostanzjali ta’ data kredibbli dwar is-sikurezza għall-operatur u l-Istat taċ-ċertifikazzjoni, tkun meħtieġa biss valutazzjoni limitata.
Madankollu, meta l-fiduċja tal-EASA fil-prestazzjoni tas-sikurezza ta’ operatur barrani tkun aktar baxxa, jew volum żgħir biss ta’ data kredibbli jkun disponibbli mill-operatur jew mill-Istat li fih l-operatur ikun iċċertifikat, tkun meħtieġa valutazzjoni ferm aktar komprensiva.
Meta tkun meħtieġa valutazzjoni aktar intensiva, l-operatur irid jissottometti dokumenti, fajls u rekords addizzjonali. Fejn meħtieġ, l-EASA se tistieden operaturi għal laqgħat tekniċi fil-Kwartieri Ġenerali tal-EASA f’Cologne, jew l-EASA twettaq valutazzjonijiet fuq il-post fil-kwartieri ġenerali tal-operatur.
Ladarba l-valutazzjoni tkun tlestiet b’suċċess, l-EASA tivvalida ċ-Ċertifikat tal-Operatur tal-Ajru barrani billi toħroġ Awtorizzazzjoni ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz tal-EASA akkumpanjata minn “Speċifikazzjonijiet Tekniċi”, fejn jiġi definit l-ambitu tal-operazzjonijiet li dan l-operatur huwa awtorizzat li jwettaq skont l-Awtorizzazzjoni ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz tiegħu.
Id-detenturi kollha ta’ Awtorizzazzjoni ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz huma soġġetti għal monitoraġġ kontinwu tal-prestazzjoni tas-sikurezza tagħhom, u dan jinkludi rieżamijiet perjodiċi mwettqa mill-EASA, f’intervalli regolari bejn 12-il xahar u 48 xahar. L-intervall huwa bbażat fuq ir-riskju u influwenzat ħafna mill-esponiment tal-operatur għaċ-ċittadini tal-UE f’termini tan-numru tat-traffiku u d-daqs tal-inġenju tal-ajru.
Fil-preżenza ta’ sejbiet ta’ nuqqas ta’ konformità sinifikanti mal-istandards internazzjonali, jew meta jkun hemm evidenza verifikabbli li l-awtorità kompetenti ta’ operatur mhijiex kapaċi twettaq sorveljanza adegwata, l-EASA tista’ tiddeċiedi li tillimita, tissospendi jew tirrevoka l-Awtorizzazzjoni ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz. Fin-nuqqas ta’ tali awtorizzazzjoni valida, l-Istati Membri tal-UE ma jistgħux jagħtu permess għad-dħul lill-operaturi barranin.
Il-lista ta’ detenturi ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz tiġi aġġornata kuljum.
Spezzjonijiet fir-Rampa u Operaturi ta’ Pajjiżi Terzi
L-Operaturi ta’ Pajjiżi Terzi huma soġġetti għal spezzjonijiet fir-rampa skont il-programm ta’ spezzjoni fir-rampa tal-UE – magħruf b’mod komuni bħala spezzjonijiet tas-SAFA (Valutazzjoni tas-Sikurezza ta’ Inġenju tal-Ajru Barrani). Minbarra l-Istati Membri tal-EASA, 20 Stat ieħor mill-kontinenti kollha jipparteċipaw fil-programm ta’ spezzjoni fir-rampa tal-UE.
Ir-rampa (sinonima għall-pjattaforma jew għar-rampa fl-ajruport) tirreferi għall-fatt li dawk l-ispezzjonijiet jitwettqu fir-rampa immedjatament wara l-wasla u/jew eżatt qabel it-tluq ta’ inġenju tal-ajru. L-ispezzjoni tista’ tivverifika l-liċenzji tal-bdoti, il-proċeduri u l-manwali li jinġarru fil-kokpit, il-konformità ma’ dawn il-proċeduri mill-ekwipaġġ tat-titjira u tal-kabina, it-tagħmir tas-sikurezza fil-kokpit u l-kabina, il-merkanzija li tinġarr fl-inġenju tal-ajru u l-kundizzjoni teknika tal-inġenju tal-ajru.
L-EASA hija responsabbli għall-koordinazzjoni tal-programm ta’ spezzjoni fir-rampa tal-UE u tispezzjona wkoll l-istati parteċipanti biex tiżgura implimentazzjoni standardizzata tal-Programm. L-ispezzjonijiet fir-rampa innifishom jitwettqu minn spetturi awtorizzati tar-rampa tal-awtoritajiet nazzjonali tal-avjazzjoni fl-istati parteċipanti.
Fil-każ ta’ nuqqasijiet sinifikanti ta’ konformità mar-rekwiżiti tas-sikurezza, l-operatur, u l-awtorità tal-avjazzjoni xierqa (l-Istat tal-Operatur jew l-Istat tar-Reġistrazzjoni) jiġu kkuntattjati biex jieħdu l-miżuri korrettivi meħtieġa. F’każijiet rari, l-ispetturi tar-rampa għandhom is-setgħa li jwaqqfu inġenju tal-ajru milli jtir, pereżempju, fil-każ li jkun hemm bżonn ta’ tiswija immedjata fl-interess tas-sikurezza tat-titjira. Id-data kollha mir-rapporti hija kondiviża u ċentralizzata f’bażi tad-data stabbilita u ġestita mill-EASA.
Ir-riżultati tal-programm SAFA huma parametru importanti għall-monitoraġġ ibbażat fuq ir-riskju tal-Operaturi ta’ Pajjiżi Terzi, u r-riżultati jiġu kondiviżi regolarment mal-Kummissjoni Ewropea bħala kontribut fil-Kumitat għas-Sikurezza tal-Ajru.
Tista’ taqra aktar dwar l-Ispezzjonijiet fir-Rampa fuq l-EASA Pro (bl-Ingliż biss).
Il-“Lista tal-UE tas-Sikurezza tal-Ajru”
Jista’ jkun li smajt li xi linji tal-ajru huma pprojbiti milli joperaw fl-Ewropa: fi kliem ieħor, tpoġġew fuq il-Lista tal-UE tas-Sikurezza tal-Ajru. Il-Lista tal-UE tas-Sikurezza tal-Ajru mhijiex taħt ir-responsabbiltà tal-EASA, hija rregolata mill-Kummissjoni Ewropea (DĠ Move).
Il-Lista tal-UE tas-Sikurezza tal-Ajru hija lista ta’ trasportaturi tal-ajru kummerċjali (passiġġieri u merkanzija) li jew ma jissodisfawx l-istandards internazzjonali tas-sikurezza jew huma ċċertifikati fi Stati li ma għandhomx standards ta’ ċertifikazzjoni u/jew prestazzjoni ta’ sorveljanza mill-awtoritajiet kompetenti. It-trasportaturi fuq il-Lista tal-UE tas-Sikurezza tal-Ajru huma pprojbiti milli joperaw lejn, fi ħdan u barra mill-UE – inkluż it-titjir minn fuq it-territorju. It-trasportaturi li ma joperawx fl-UE jistgħu jitqiegħdu wkoll fuq din il-Lista, biex jipproteġu lill-pubbliku li jivvjaġġa barra mill-UE dwar tħassib eżistenti relatat mas-sikurezza.
Sabiex tiġi żviluppata din il-Lista tas-Sikurezza, il-Kummissjoni hija assistita mill-Kumitat għas-Sikurezza tal-Ajru tal-UE, li jinkludi esperti tas-sikurezza tal-avjazzjoni mill-Istati Membri kollha tal-UE. Huwa ppresedut mill-Kummissjoni Ewropea u l-Istati Membri kollha tal-UE u l-EASA huma obbligati jikkomunikaw informazzjoni li tista’ tkun rilevanti għall-aġġornament tal-Lista tal-UE tas-Sikurezza tal-Ajru lill-Kummissjoni Ewropea. Ir-riżultati tal-proċess ta’ Awtorizzazzjoni ta’ Pajjiż Terz tal-EASA u r-riżultati tal-ispezzjonijiet fir-rampa huma elementi importanti għal-Lista tal-UE tas-Sikurezza tal-Ajru.
Iċċekkja l-lista sħiħa: Il-Lista tal-UE tas-Sikurezza tal-Ajru - Il-Kummissjoni Ewropea
Il-proċess ta’ Awtorizzazzjoni ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz u l-Lista tal-UE tas-Sikurezza tal-Ajru
L-EASA u l-Kummissjoni Ewropea jżommu djalogu kontinwu biex jiżguraw li l-mekkaniżmu tal-Lista tal-UE tas-Sikurezza tal-Ajru u l-proċess ta’ Awtorizzazzjoni ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz jinżammu koerenti u allinjati f’kull ħin. Fejn xieraq, l-EASA u l-Kummissjoni Ewropea jwettqu missjonijiet konġunti biex jivvalutaw il-konformità mal-istandards tas-sikurezza applikabbli u l-effettività tas-sorveljanza tal-awtoritajiet imwettqa.
L-EASA tista’ tieħu miżuri ta’ infurzar fuq id-detenturi ta’ Awtorizzazzjoni ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz indipendentement mil-Lista tal-UE tas-Sikurezza. Madankollu, l-EASA ma tistax toħroġ Awtorizzazzjoni ta’ Operatur ta’ Pajjiż Terz lil operatur li attwalment huwa elenkat fil-Lista tal-UE tas-Sikurezza.
Żomm ruħek infurmat dwar kif l-EASA tagħmel l-avjazzjoni sikura
Iċċekkja artikli oħra fuq l-EASA Light u rreġistra biex tiġi infurmat(a) meta joħorġu artikli ġodda!