Έχετε αναρωτηθεί ποτέ ποιες αεροπορικές εταιρείες από χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) επιτρέπεται να εκτελούν πτήσεις προς αερολιμένες της ΕΕ; Και ποιες προδιαγραφές πρέπει να πληρούν για να μπορούν να δραστηριοποιηθούν στην Ευρώπη; Πρόκειται για άλλη μια δραστηριότητα για τον EASA — η διασφάλιση ότι οι αεροπορικές εταιρείες που πετούν εδώ προσφέρουν ασφαλείς υπηρεσίες στους ευρωπαίους πολίτες.
Οι αεροπορικές εταιρείες της ΕΕ πρέπει να συμμορφώνονται με τα υψηλότερα πρότυπα ασφαλείας που καθορίζονται από τους κανονισμούς ασφαλείας της ΕΕ. Οι αεροπορικές εταιρείες από χώρες εκτός της ΕΕ, οι οποίες είναι εξουσιοδοτημένες να εκτελούν πτήσεις προς, εντός ή από την Ευρώπη, δεν μπορούν να υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τα πρότυπα της ΕΕ, αλλά πρέπει να αποδεικνύουν τη συμμόρφωσή τους με τα ισχύοντα διεθνή πρότυπα που έχει θεσπίσει ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ΔΟΠΑ). Ο EASA διενεργεί επιθεωρήσεις σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ελέγχει επίσης την ασφάλεια των μη ευρωπαϊκών αερομεταφορέων που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στην Ευρώπη, ώστε να διασφαλιστεί ότι είναι ασφαλείς για να πετάτε μαζί τους.
Οι εν λόγω «ξένες» αεροπορικές εταιρείες αναφέρονται από τον EASA ως «αερομεταφορείς τρίτων χωρών» και πρέπει να διαθέτουν άδεια αερομεταφορέα τρίτης χώρας που εκδίδεται από τον Οργανισμό για να εκτελούν εμπορικές πτήσεις προς, εντός ή από οποιοδήποτε από τα κράτη μέλη του EASA (τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα 4 κράτη της ΕΖΕΣ): Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία και Ελβετία). Οι αερομεταφορείς τρίτων χωρών δεν χρειάζονται την εν λόγω άδεια εάν πετούν μόνο πάνω από τις περιοχές αυτές χωρίς πρόθεση να προσγειωθούν.
Η άδεια που εκδίδεται μέσω κεντρικής διαδικασίας διευκολύνει τους εν λόγω αερομεταφορείς, καθώς δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν αίτηση αδειοδότησης σε κάθε μεμονωμένο κράτος μέλος του EASA. Ταυτόχρονα, διασφαλίζει κοινά πρότυπα ασφάλειας μεταξύ όλων των κρατών μελών του EASA.
Υπάρχουν ορισμένα εδάφη της ΕΕ στα οποία ένας αερομεταφορέας τρίτης χώρας μπορεί να εκτελεί πτήσεις χωρίς να διαθέτει άδεια αερομεταφορέα τρίτης χώρας. Στην περίπτωση αυτή, η άδεια παραμένει αρμοδιότητα είτε της τοπικής αρχής είτε της Εθνικής Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας κράτους μέλους της ΕΕ. Αυτό ισχύει για εδάφη όπου οι κανονισμοί της ΕΕ δεν εφαρμόζονται σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εδάφη της ΕΕ στα οποία απαιτείται άδεια αερομεταφορέα τρίτης χώρας από τον EASA: Νήσοι Όλαντ, Αζόρες, Μαδέρα, Κανάριες Νήσοι, Γουαδελούπη, Γαλλική Γουιάνα, Μαρτινίκα, Ρεϊνιόν, Άγιος Μαρτίνος, Μαγιότ.
Εδάφη της ΕΕ στα οποία δεν απαιτείται άδεια φορέα εκμετάλλευσης αεροσκάφους τρίτης χώρας από τον EASA: Γροιλανδία και Φερόες Νήσοι, Γαλλική Πολυνησία, Γαλλικά Νότια και Ανταρκτικά Εδάφη, Νέα Καληδονία και τα εξαρτημένα εδάφη, Νήσοι Ουάλις και Φουτούνα, Σεν Πιερ και Μικελόν, Αρούμπα, Μπονέρ, Κουρασάο, Σάμπα, Άγιος Βαρθολομαίος, Άγιος Ευστάθιος, Άγιος Μαρτίνος (τμήμα του νησιού που αποτελεί μέρος του Βασιλείου των Κάτω Χωρών.
Ορισμένες πτήσεις εξαιρούνται από την άδεια αερομεταφορέα τρίτης χώρας
Οι ακόλουθοι τύποι πτήσεων εντός και εκτός των κρατών μελών του EASA μπορούν να διεξαχθούν μετά από κοινοποίηση στον EASA χωρίς κατοχή άδειας αερομεταφορέα τρίτης χώρας:
- πτήσεις που εκτελούνται προς το δημόσιο συμφέρον, για την αντιμετώπιση επείγουσας ανάγκης, όπως ανθρωπιστικές αποστολές και επιχειρήσεις αρωγής προς τους πληττόμενους από θεομηνίες και
- πτήσεις αεροδιακομιδών που πραγματοποιούνται για τη μεταφορά ασθενών ή τραυματιών μεταξύ εγκαταστάσεων υγειονομικής περίθαλψης ή για την παροχή ιατρικής περίθαλψης σε ασθενείς.
Πώς διασφαλίζει ο EASA ότι οι εν λόγω αερομεταφορείς τρίτων χωρών είναι ασφαλείς;
Ο EASA εφαρμόζει μια προσέγγιση με βάση τον κίνδυνο για τις αξιολογήσεις των αερομεταφορέων τρίτων χωρών, η οποία βασίζεται στη συνεχή ανάλυση αξιόπιστων δεδομένων ασφαλείας. Το επίπεδο της αξιολόγησης που διενεργείται εξαρτάται από διάφορους παράγοντες.
Όταν ο EASA έχει υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης στις επιδόσεις ασφαλείας ενός ξένου αερομεταφορέα, η οποία υποστηρίζεται από σημαντικό όγκο αξιόπιστων δεδομένων ασφαλείας για τον αερομεταφορέα και κράτος με πιστοποίηση, απαιτείται μόνο περιορισμένη αξιολόγηση.
Ωστόσο, όταν η εμπιστοσύνη του EASA στις επιδόσεις ασφαλείας ενός ξένου αερομεταφορέα είναι χαμηλότερη ή όταν διατίθεται μόνο ένας μικρός όγκος αξιόπιστων δεδομένων από τον αερομεταφορέα ή το κράτος στο οποίο έχει πιστοποιηθεί ο αερομεταφορέας, απαιτείται μια πολύ πιο ολοκληρωμένη αξιολόγηση.
Όταν απαιτείται εντατικότερη αξιολόγηση, ο αερομεταφορέας πρέπει να υποβάλει πρόσθετα έγγραφα, φακέλους και αρχεία. Όπου είναι απαραίτητο, ο EASA καλεί τους αερομεταφορείς για τεχνικές συναντήσεις στην έδρα του EASA στην Κολωνία ή ο EASA διενεργεί επιτόπιες αξιολογήσεις στην έδρα του αερομεταφορέα.
Μόλις ολοκληρωθεί επιτυχώς η αξιολόγηση, ο EASA επικυρώνει το πιστοποιητικό ξένου αερομεταφορέα εκδίδοντας άδεια φορέα εκμετάλλευσης αεροσκάφους τρίτης χώρας από τον EASA που συνοδεύεται από «τεχνικές προδιαγραφές», το οποίο καθορίζει το πεδίο των δραστηριοτήτων που επιτρέπεται να εκτελεί ο εν λόγω αερομεταφορέας στο πλαίσιο της άδειας αερομεταφορέα τρίτης χώρας.
Όλοι οι κάτοχοι άδειας αερομεταφορέα τρίτης χώρας υπόκεινται σε συνεχή παρακολούθηση των επιδόσεών τους στον τομέα της ασφάλειας, η οποία περιλαμβάνει περιοδικές επανεξετάσεις που διενεργούνται από τον EASA, σε τακτά χρονικά διαστήματα μεταξύ 12 και 48 μηνών. Το διάστημα βασίζεται στον κίνδυνο και επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την έκθεση του αερομεταφορέα σε πολίτες της ΕΕ όσον αφορά τους αριθμούς κυκλοφορίας και το μέγεθος των αεροσκαφών.
Σε περίπτωση σημαντικών ευρημάτων μη συμμόρφωσης με τα διεθνή πρότυπα, ή όταν υπάρχουν επαληθεύσιμα αποδεικτικά στοιχεία ότι η αρμόδια αρχή για έναν αερομεταφορέα δεν είναι σε θέση να ασκήσει επαρκή εποπτεία, ο EASA μπορεί να αποφασίσει να περιορίσει, να αναστείλει ή να ανακαλέσει την άδεια αερομεταφορέα τρίτης χώρας. Ελλείψει της εν λόγω έγκυρης άδειας, τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν μπορούν να χορηγήσουν άδεια εισόδου σε ξένους αερομεταφορείς.
Ο κατάλογος των κατόχων άδειας αερομεταφορέα τρίτης χώρας επικαιροποιείται σε καθημερινή βάση.
Επιθεωρήσεις διαδρόμου και αερομεταφορείς τρίτων χωρών
Οι αερομεταφορείς τρίτων χωρών υπόκεινται σε επιθεωρήσεις διαδρόμου στο πλαίσιο του προγράμματος επιθεώρησης διαδρόμου της ΕΕ — οι οποίες αναφέρονται συνήθως ως επιθεωρήσεις για την Αξιολόγηση της Ασφάλειας Ξένων Αεροσκαφών (στο εξής: SAFA). Εκτός από τα κράτη μέλη του EASA, άλλα 20 κράτη από όλες τις ηπείρους συμμετέχουν στο πρόγραμμα επιθεωρήσεων διαδρόμου της ΕΕ.
Ο όρος «διάδρομος» (συνώνυμο της πλατφόρμας ή του διαδρόμου στο αεροδρόμιο) αναφέρεται στο γεγονός ότι οι εν λόγω επιθεωρήσεις πραγματοποιούνται στον διάδρομο αμέσως μετά την άφιξη ή/και λίγο πριν από την αναχώρηση ενός αεροσκάφους. Η επιθεώρηση μπορεί να ελέγξει τις άδειες των πιλότων, τις διαδικασίες και τα εγχειρίδια που βρίσκονται στο πιλοτήριο, τη συμμόρφωση με τις εν λόγω διαδικασίες από το πλήρωμα διακυβέρνησης και το πλήρωμα θαλάμου επιβατών, τον εξοπλισμό ασφαλείας στο πιλοτήριο και τον θάλαμο επιβατών, το φορτίο που μεταφέρεται στο αεροσκάφος και την τεχνική κατάσταση του αεροσκάφους.
Ο EASA είναι υπεύθυνος για τον συντονισμό του προγράμματος επιθεώρησης διαδρόμου της ΕΕ και επιθεωρεί επίσης τα συμμετέχοντα κράτη για να διασφαλίσει την τυποποιημένη εφαρμογή του προγράμματος. Οι ίδιες οι επιθεωρήσεις διαδρόμου διεξάγονται από εξουσιοδοτημένους επιθεωρητές διαδρόμου των εθνικών αεροπορικών αρχών των συμμετεχόντων κρατών.
Σε περίπτωση σημαντικής μη συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις ασφαλείας, πραγματοποιείται επικοινωνία με τον αερομεταφορέα και την αρμόδια αρχή αεροπορίας (κράτος αερομεταφορέα ή κράτος νηολόγησης) για τη λήψη των αναγκαίων διορθωτικών μέτρων. Σε σπάνιες περιπτώσεις, οι επιθεωρητές διαδρόμου εξουσιοδοτούνται να καθηλώνουν στο έδαφος ένα αεροσκάφος, για παράδειγμα σε περίπτωση που πρέπει να πραγματοποιηθεί άμεση επισκευή προς το συμφέρον της ασφάλειας της πτήσης. Όλα τα δεδομένα από τις εκθέσεις μοιράζονται και συγκεντρώνονται σε μια βάση δεδομένων που έχει δημιουργήσει και διαχειρίζεται ο EASA.
Τα αποτελέσματα του προγράμματος SAFA αποτελούν σημαντική παράμετρο για την παρακολούθηση βάσει κινδύνου των αερομεταφορέων τρίτων χωρών, και τα αποτελέσματα κοινοποιούνται τακτικά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως συμβολή στην επιτροπή ασφάλειας των αερομεταφορών.
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τις Επιθεωρήσεις διαδρόμου στον ιστότοπο EASA Pro (μόνο στα αγγλικά).
Ο «Κατάλογος ασφάλειας πτήσεων» της ΕΕ
Ίσως έχετε ακούσει ότι έχει απαγορευθεί σε ορισμένες αεροπορικές εταιρείες να εκτελούν πτήσεις στην Ευρώπη: με άλλα λόγια, έχουν συμπεριληφθεί στον κατάλογο ασφάλειας πτήσεων της ΕΕ. Ο κατάλογος ασφάλειας πτήσεων της ΕΕ δεν υπάγεται στην αρμοδιότητα του EASA, αλλά διοικείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΓΔ Move).
Ο κατάλογος ασφάλειας πτήσεων της ΕΕ είναι ένας κατάλογος εμπορικών αερομεταφορέων (επιβατών και φορτίου) που είτε δεν πληρούν τα διεθνή πρότυπα ασφαλείας είτε έχουν πιστοποιηθεί σε κράτη που δεν διαθέτουν πρότυπα πιστοποίησης ή/και επιδόσεις εποπτείας από τις αρμόδιες αρχές. Στους αερομεταφορείς που περιλαμβάνονται στον κατάλογο ασφάλειας πτήσεων της ΕΕ απαγορεύεται να εκτελούν πτήσεις προς, εντός και από την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των υπερπτήσεων. Οι μεταφορείς που δεν δραστηριοποιούνται στην ΕΕ μπορούν επίσης να συμπεριληφθούν στον εν λόγω κατάλογο, προκειμένου να ενημερωθεί το κοινό που ταξιδεύει εκτός της ΕΕ σχετικά με τις υφιστάμενες ανησυχίες για την ασφάλεια.
Για την κατάρτιση του παρόντος καταλόγου ασφάλειας, η Επιτροπή επικουρείται από την επιτροπή ασφάλειας πτήσεων της ΕΕ, η οποία περιλαμβάνει εμπειρογνώμονες για την ασφάλεια της αεροπορίας από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Προεδρεύεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και ο EASA υποχρεούνται να κοινοποιούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πληροφορίες που ενδέχεται να είναι χρήσιμες για την επικαιροποίηση του καταλόγου ασφάλειας πτήσεων της ΕΕ. Τα αποτελέσματα της διαδικασίας παροχής άδειας αερομεταφορέα τρίτης χώρας του EASA και τα αποτελέσματα των επιθεωρήσεων διαδρόμου αποτελούν σημαντικά στοιχεία για τον κατάλογο ασφάλειας πτήσεων της ΕΕ.
Ελέγξτε τον πλήρη κατάλογο: Ο κατάλογος ασφάλειας πτήσεων της ΕΕ — Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Η διαδικασία παροχής άδειας αερομεταφορέα τρίτης χώρας και ο κατάλογος της ΕΕ για την ασφάλεια των αερομεταφορών
Ο EASA και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατηρούν συνεχή διάλογο για να διασφαλίσουν ότι ο μηχανισμός του καταλόγου ασφάλειας πτήσεων της ΕΕ και η διαδικασία παροχής άδειας αερομεταφορέα τρίτης χώρας βρίσκονται ανά πάσα στιγμή σε συνοχή και εναρμόνιση. Κατά περίπτωση, ο EASA και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτελούν κοινές αποστολές για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης με τα ισχύοντα πρότυπα ασφαλείας και της αποτελεσματικότητας της εποπτείας που ασκείται από τις αρχές.
Ο EASA μπορεί να λάβει μέτρα επιβολής για κατόχους άδειας αερομεταφορέα τρίτης χώρας ανεξάρτητα από τον κατάλογο ασφάλειας της ΕΕ. Ωστόσο, ο EASA μπορεί να μην εκδώσει άδεια αερομεταφορέα τρίτης χώρας σε αερομεταφορέα που περιλαμβάνεται επί του παρόντος στον κατάλογο ασφάλειας της ΕΕ.
Μείνετε ενημερωμένοι για τον τρόπο με τον οποίο ο EASA καθιστά ασφαλείς τις αερομεταφορές
Δείτε άλλα άρθρα στον ιστότοπο EASA Light και εγγραφείτε για να ενημερώνεστε όταν δημοσιεύονται νέα άρθρα!