Mod importanti u effettiv biex jitnaqqsu l-emissjonijiet li jirriżultaw mill-avjazzjoni huma “Miżuri bbażati fuq is-Suq” (MBMs), li huma mfassla biex jikkomplementaw soluzzjonijiet teknoloġiċi, bħal disinji ġodda tal-inġenji tal-ajru, operazzjonijiet aktar effiċjenti u l-użu ta’ fjuwils tal-avjazzjoni sostenibbli.

Dan l-artikolu jikkonċentra fuq żewġ MBMs eżistenti li jkopru l-attivitajiet tal-avjazzjoni, jiġifieri: is-Sistema tal-UE għall-Iskambju ta' Kwoti tal-Emissjonijiet (ETS) u l-Iskema ta’ Kumpens u Tnaqqis tal-Karbonju tal-ICAO għall-Avjazzjoni Internazzjonali (CORSIA).

Miżuri bbażati fuq is-suq jew MBMs

Il-miżuri bbażati fuq is-suq (MBMs) huma strumenti mfassla biex jindirizzaw l-impatt tal-avjazzjoni fuq il-klima, u b’hekk jgħinu biex jitnaqqsu l-emissjonijiet. Dawn l-għodod addizzjonali jmorru lil hinn minn dak li jistgħu jiksbu l-miżuri operazzjonali, teknoloġiċi jew il-fjuwils tal-avjazzjoni sostenibbli u huma strumentali biex jintlaħqu l-għanijiet ambizzjużi stabbiliti għas-settur tal-avjazzjoni. Il-kunċett sottostanti ta’ MBM huwa li tiġi internalizzata l-ispiża esterna tal-emissjonijiet tal-karbonju, u b’hekk jiġu inċentivati l-investimenti mis-settur tal-avjazzjoni biex titnaqqas l-impronta tal-karbonju tiegħu. Fil-qosor: is-settur għandu dritt akkwiżit li jnaqqas l-emissjonijiet peress li dawn jiġu ċċarġjati lura lilhom.

Sistemi għall-iskambju ta’ kwoti ta’ emissjonijiet u kumpens

Is-sistemi għall-iskambju ta’ kwoti tal-emissjonijiet (eż. l-EU ETS) u l-iskemi ta’ kumpens (eż. CORSIA) it-tnejn jindirizzaw l-emissjonijiet tal-avjazzjoni iżda jvarjaw fil-mod kif jiffunzjonaw. L-ETS ġeneralment jaħdmu lejn miri ta’ tnaqqis tal-emissjonijiet fl-ekonomija kollha (l-hekk imsejħa “limiti massimi”), filwaqt li l-iskemi ta’ kumpens jikkumpensaw għall-emissjonijiet permezz ta’ tnaqqis f’setturi oħra iżda mingħajr il-limitu assoċjat.

Sistema tal-UE għall-iskambju ta’ kwoti ta’ emissjonijiet (ETS) — skema ta’ limiti massimi u skambju

L-EU ETS hija sistema ta’ limiti massimi u skambji, li tistabbilixxi għadd limitat ta’ kwoti tal-emissjonijiet għall-operaturi tal-linji tal-ajru, li tillimita l-ammont totali ta’ emissjonijiet tas-settur. L-ETS hija l-pedament tal-politika tal-Unjoni Ewropea fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima.

L-għadd totali ta’ kwoti tal-emissjonijiet huwa limitat (“limitat”) u jonqos maż-żmien permezz ta’ fattur ta’ tnaqqis lineari, biex b’hekk jiġi żgurat li l-objettiv ta’ tnaqqis assolut tal-livell ta’ emissjonijiet tas-CO₂ jintlaħaq fil-livell tas-sistema.

Eżempju:

L-Operatur tal-Linja tal-Ajru A ma użax il-kwoti tal-emissjonijiet kollha allokati lilhom u għalhekk huwa f’pożizzjoni li jbigħhom lill-Operatur tal-Linja tal-Ajru B.

L-Operatur tal-Linja tal-Ajru B uża aktar emissjonijiet milli kien disponibbli għalihom u għalhekk jeħtieġ jixtri kwoti addizzjonali mingħand l-Operatur tal-Linja tal-Ajru A.

L-operaturi tal-linji tal-ajru jistgħu jinnegozjaw il-kwoti ta’ emissjonijiet eċċessivi tagħhom ma’ operatur ta' linja tal-ajru ieħor li jiltaqa’ / jipproduċi emissjonijiet li jaqbżu l-allokazzjoni tagħhom stess.

Dan ifisser li, b’mod ġenerali, l-ammont ta’ emissjonijiet huwa:

• Limitat għal ċertu livell
• Tnaqqis gradwali, u dan ippermetta li s-settur tal-avjazzjoni jilħaq il-miri tal-emissjonijiet tiegħu.

Il-provvista u d-domanda għall-kwoti jistabbilixxu l-prezz tagħhom taħt l-EU ETS, u aktar ma jkun għoli l-prezz, aktar ikun qawwi l-inċentiv biex jitnaqqsu l-emissjonijiet. Parti mid-dħul iġġenerat permezz tal-irkant tal-kwoti huwa dirett lejn il-Fond għall-Innovazzjoni, li se jipprovdi appoġġ għad-dimostrazzjoni kummerċjali ta’ teknoloġiji innovattivi b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju, bil-għan li jinġiebu fis-suq soluzzjonijiet industrijali għad-dekarbonizzazzjoni tal-Ewropa u tiġi appoġġata t-tranżizzjoni tagħha lejn in-newtralità klimatika.

Għan: L-EU ETS hija mistennija li tirriżulta fi tnaqqis tal-emissjonijiet fl-ekonomija kollha ta’ 43 % fl-2030 meta mqabbel mal-livelli tal-2005 għas-setturi koperti mill-ETS.

ICAO CORSIA – Skema ta’ kumpens

Għan: L-objettiv ta’ CORSIA huwa li jinkiseb Tkabbir Newtrali fil-Karbonju mill-2020 ’il quddiem — jiġifieri, li jiġi żgurat li l-emissjonijiet netti tas-CO₂ mill-avjazzjoni internazzjonali ma jaqbżux il-livelli tal-2020. L-operaturi tal-linji tal-ajru se jkunu meħtieġa jixtru krediti ta’ kumpens sabiex jikkumpensaw għall-emissjonijiet tas-CO₂ li jaqbżu l-linja bażi tal-2019–2020.

Dan ifisser li:

• L-emissjonijiet netti tas-CO₂ huma limitati għal-livelli tal-2020, kwalunkwe emissjoni netta tas-CO₂ ’il fuq mil-livelli tal-2020 se tiġi kkumpensata permezz ta’ CORSIA
• It-tnaqqis tal-emissjonijiet fis-setturi kollha, li jippermetti approċċ olistiku għat-tnaqqis tal-emissjonijiet.

Għal aktar informazzjoni, jekk jogħġbok żur is-sit web tal-ICAO.

Rapportar robust u affidabbli dwar l-emissjonijiet — it-twettiq tat-tnaqqis tal-emissjonijiet

Kemm l-EU ETS kif ukoll il-CORSIA jinkludu sistemi simili ta’ Monitoraġġ, Rappurtar u Verifika (MRV), li għandhom l-għan li jiżguraw li l-informazzjoni dwar l-emissjonijiet tas-CO₂ miġbura permezz tal-iskema tkun robusta u affidabbli. Is-sistema MRV fil-qosor:

L-Awtoritajiet Kompetenti tal-Istati jiċċekkjaw u japprovaw Pjan ta’ Monitoraġġ tal-Emissjonijiet propost minn kull linja tal-ajru. Il-linji tal-ajru se jimmonitorjaw l-emissjonijiet tas-CO₂ tagħhom jew permezz ta’ metodu ta’ monitoraġġ tal-konsum tal-fjuwil jew permezz ta’ għodda ta’ stima.

L-informazzjoni meħtieġa dwar is-CO₂ se tinġabar fuq bażi annwali u tiġi rrapportata mil-linji tal-ajru lill-Awtoritajiet Kompetenti tagħhom.

Verifika minn parti terza tal-informazzjoni dwar l-emissjonijiet tas-CO₂ tiżgura li d-data rrapportata tkun preċiża u mingħajr żbalji. Verifikatur għandu jkun indipendenti mil-linja tal-ajru, isegwi standards internazzjonali fil-ħidma tiegħu u jkun akkreditat għall-kompitu minn Korp ta’ Akkreditazzjoni Nazzjonali.

L-EU ETS u l-CORSIA evolvew matul is-snin preċedenti u se jkomplu jagħmlu dan fil-futur. It-tnejn li huma se jindirizzaw it-tnaqqis tal-emissjonijiet flimkien ma’ dak li jista’ jinkiseb permezz tat-teknoloġija, il-miżuri operazzjonali u l-fjuwils tal-avjazzjoni sostenibbli. Aktar informazzjoni u fatti se jiġu ppubblikati fl-edizzjoni li jmiss tar-Rapport Ambjentali Ewropew dwar l-Avjazzjoni (EAER) li huwa skedat għall-pubblikazzjoni matul l-2022.

Impatt fuq il-passiġġieri

L-MBMS bħall-EU ETS u l-CORSIA u l-ispejjeż assoċjati tal-emissjonijiet tal-karbonju għandhom jitqiesu bħala strument li jinċentiva l-investimenti mis-settur tal-avjazzjoni biex inaqqas l-impronta tal-karbonju tiegħu.

Storikament, l-ispejjeż tal-karbonju ammontaw għal madwar 0.2 % u 1.3 % tal-ispejjeż operatorji totali għal-linji tal-ajru, li jirrappreżentaw porzjon żgħir tal-ispejjeż totali meta mqabbla ma’, pereżempju, il-fjuwil tal-avjazzjoni.

Għalkemm huwa possibbli li l-linji tal-ajru jgħaddu l-ispiża tax-xiri tal-kwoti tal-ETS u/jew tal-krediti ta’ kumpens CORSIA lill-passiġġieri kompletament jew parzjalment, l-impatt fuq il-prezzijiet tal-biljetti jiddependi fuq diversi fatturi, inklużi d-distanza tat-titjira u l-livell tal-kompetizzjoni fuq rotta partikolari.

Kontribuzzjoni tal-EASA

L-EASA hija involuta mill-qrib fil-ħidma fuq l-MBMs. Din tinkludi, jiġifieri:

Appoġġ tekniku lill-Kummissjoni Ewropea dwar l-MBMs, inkluż it-twaqqif tal-istandards CORSIA permezz ta’ fora rilevanti tal-ICAO u appoġġ fl-implimentazzjoni tal-EU ETS.

Appoġġ lis-sħab internazzjonali fl-implimentazzjoni ta’ CORSIA permezz tal-proġetti ta’ kooperazzjoni internazzjonali tal-EASA, pereżempju fir-reġjuni tal-Asja tax-Xlokk, il-Gżejjer tal-Paċifiku, l-Afrika, il-Karibew u l-Amerika Latina.

• Agħti ħarsa lejn wieħed mill-proġetti ta’ kooperazzjoni teknika tal-EASA “Il-bini tal-kapaċità għall-mitigazzjoni tas-CO₂ mill-avjazzjoni internazzjonali fl-Afrika u l-Karibew (CORSIA Afrika u l-Karibew)”.

It-twettiq ta’ attivitajiet ta’ riċerka dwar l-MBMs, li jkopru proġetti taħt il-programm ta’ riċerka Orizzont 2020 kif ukoll taħt il-programm Orizzont UE li żdiedu b’mod rapidu matul l-aħħar snin.

• Agħti ħarsa lejn wieħed mill-proġetti ta’ riċerka tal-EASA "Riċerka Ambjentali — Miżuri bbażati fuq is-Suq”.